Η δυναμική του φεμινισμού.

Πόσο σημαντική είναι η ισότητα των φύλων.

Ο φεμινισμός (feminism) είναι ένα κοινωνικοπολιτικό και πολιτισμικό κίνημα που υπερασπίζεται τα δικαιώματα των γυναικών ,αλλά και την ισότητα των φύλων.

Ο βασικός στόχος του φεμινισμού είναι η εξάλειψη των διακρίσεων και της ανισότητας που

δέχονται οι γυναίκες σε πολλούς τομείς της κοινωνίας όπως:

● Η εργασία
● Η εκπαίδευση
● Η υγειονομική περίθαλψη
● Οι προσωπικές σχέσεις.

Ο φεμινισμός έχει εξελιχθεί σε διάφορες φάσεις, ανάλογα με τις ανάγκες και τις προκλήσεις της κάθε εποχής.

Είδη του φεμινισμού

● Λιμπεραλιστικός φεμινισμός

Επικεντρώνεται στην επίτευξη ισότητας μέσω νομικών μεταρρυθμίσεων και της ένταξης των γυναικών στον υπάρχοντα κοινωνικό και πολιτικό σύστημα.

● Μαρξιστικός φεμινισμός

Σχετίζει την καταπίεση των γυναικών με το καπιταλιστικό σύστημα και προτείνει την ανατροπή του καπιταλισμού ως λύση.

● Ριζοσπαστικός φεμινισμός

Τονίζει την ανάγκη για ριζικες-δομικές αλλαγές στην κοινωνία και αμφισβητεί τις
παραδοσιακές αντιλήψεις.(για το φύλο, την οικογένεια και τις κοινωνικές σχέσεις.)

● Πολυπολιτισμικός φεμινισμός

Εστιάζει στις διασταυρούμενες καταπιέσεις (π.χ., φύλο, φυλή, τάξη) και αναγνωρίζει ότι οι
ανάγκες και οι αγώνες των γυναικών διαφέρουν ανάλογα με το πολιτισμικό και κοινωνικό τους υπόβαθρο.

Η ιστορία αυτής της κίνησης.

1. Πρώτες εκδηλώσεις (18ος – 19ος αιώνας)

Οι ρίζες του φεμινισμού μπορούν να εντοπιστούν στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική κατά
τη διάρκεια του Διαφωτισμού, όταν άρχισε να αμφισβητείται η παραδοσιακή κοινωνική και πολιτική τάξη.

Η Μαίρη Γουόλστονκραφτ θεωρείται μία από τις πρώτες φεμινίστριες, με το έργο της “Η
υπεράσπιση των δικαιωμάτων της γυναίκας” το 1792, στο οποίο υποστήριξε την ίση εκπαίδευση και τα δικαιώματα των γυναικών.

2. Α’ Φάση (19ος αιώνας – αρχές 20ού αιώνα)

Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, οι γυναίκες άρχισαν να οργανώνονται για να διεκδικήσουν
βασικά δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην εκπαίδευση, τη δουλειά και την ψήφο.

Η Σουζάννα Άνθονι και η Ελίζαμπεθ Κάντι Στάντον ήταν ηγέτες του κινήματος για το δικαίωμα ψήφου στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Στη Βρετανία, η Εμίλι Πάνκχερστ και οι «Σουφραζέτες» αγωνίστηκαν για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών.

Αυτός ο πρώτος φεμινιστικός αγώνας επικεντρώθηκε κυρίως στα πολιτικά δικαιώματα των γυναικών, και ειδικά στο δικαίωμα ψήφου.

3.Β Φάση του φεμινισμού (1960 – 1980):

Το δεύτερο κύμα φεμινισμού, που αναδύθηκε τη δεκαετία του 1960, είχε πιο ριζοσπαστική και κοινωνική προσέγγιση.

Οι γυναίκες άρχισαν να αμφισβητούν όχι μόνο την πολιτική τους ανισότητα, αλλά και τη θέση
τους στην οικογένεια, τη σεξουαλικότητα, την εργασία και την εκπαίδευση.

Ο δεύτερος φεμινιστικός αγώνας επικεντρώθηκε στην ισότητα στους εργασιακούς χώρους,
την αναγνώριση των δικαιωμάτων αναπαραγωγής και την καταπολέμηση της σεξουαλικής παρενόχλησης και της οικογενειακής βίας.

Κεντρικές φιγούρες του κινήματος ήταν η Μπέτι Φρίνταν και η Γκλόρια Στάινεμ ,ενώ οι
κινήσεις που αναπτύχθηκαν περιλάμβαναν τις «γυναικείες ομάδες αυτοβοήθειας» και την αντίσταση στην πατριαρχία.

4. Γ’ Φάση του φεμινισμού (1990- 2000):

Στη δεκαετία του 1990, ο φεμινισμός άρχισε να υιοθετεί πιο περιεκτικές και πολυδιάστατες προσεγγίσεις.

Εμφανίστηκε η ανάγκη για την αναγνώριση των διαφορών μεταξύ των γυναικών,
συμπεριλαμβανομένων των φυλετικών, εθνοτικών και σεξουαλικών ταυτοτήτων.

Ο όρος «διασταυρούμενη καταπίεση» εισήχθη από την Κιμμπερλέι Κρένσο και ανέδειξε το
πώς διαφορετικοί παράγοντες (όπως φυλή, τάξη, φύλο και σεξουαλικότητα) διαμορφώνουν την καταπίεση που βιώνουν οι γυναίκες.

Ο φεμινισμός αυτής της περιόδου επικεντρώθηκε περισσότερο στην πολυφωνία και την ποικιλία των φωνών και εμπειριών των γυναικών.

5. Η τωρινή φάση του φεμινισμού (2010 – σήμερα)

Στις ημέρες μας, ο φεμινισμός είναι ένα παγκόσμιο κίνημα.

Για την προώθηση του αγώνα,πλέον χρησιμοποιούνται ψηφιακές πλατφόρμες για τα δικαιώματα των γυναικών.

Ξεκίνησαν σημαντικά κινήματα όπως το #MeToo (είναι κίνημα το οποίο ανδείκνυε
περιπτώσεις σεξουαλικής παρενοχληςης)και το Time’s Up (κίνημα υποστήριξης
γυναικών στην δουλειά αλλά και ανισοτήτων),τα οποία είναι κατά της σεξουαλικής
παρενόχλησης, καθώς και οι συνεχείς προσπάθειες για ισότητα στον τομέα της εργασίας,
της πολιτικής και της οικογένειας, είναι μερικά από τα πιο πρόσφατα παραδείγματα της συνέχισης του φεμινιστικού αγώνα.

Επιπλέον, υπάρχει αυξανόμενη αναγνώριση των δικαιωμάτων των “trans” και μη δυαδικών
ατόμων, οι οποίοι συχνά περιθωριοποιούνται από τα παραδοσιακά φεμινιστικά κινήματα.

Οι φεμινίστριες υπέρ της άμβλωσης…

Οι φεμινίστριες υποστηρίζουν την άμβλωση, καθώς θεωρούν ότι είναι θεμελιώδες δικαίωμα της γυναίκας να αποφασίζει για το σώμα της και τη ζωή της.

Η ομάδα αυτή υποστηρίζει την πρόσβαση σε ασφαλείς εκτρώσεις για να προστατευθεί η
υγεία των γυναικών, να αποφεύγονται οι κοινωνικές πιέσεις και οι επικίνδυνες παράνομες
διαδικασίες, και να εξασφαλιστεί η οικονομική και κοινωνική ισότητα των γυναικών.

Στο επίκεντρο βρίσκεται η ελευθερία επιλογής και η προστασία των δικαιωμάτων των
γυναικών πάνω στο σώμα τους,παρά τις θρησκευτικές αντιρρήσεις που υπάρχουν σε ορισμένες κοινότητες.

Γυναίκες εναντίων …..γυναικών.

Ο φεμινισμός σε …παρακμή?

Ας δούμε τώρα,ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Εάν και μιλάμε για φεμινισμό,ίσα δικαιώματα των δύο φύλων,σε αρκετά ριάλιτι παρατηρείς
απρεπής συμπεριφορές από παίκτη σε παίκτη ή ακόμη και από παρουσιαστές.

Το βασικότερο…κανένας παρουσιαστής ή συμπαίκτης δεν παίρνει θέση σε τέτοιες στιγμές και συνεχίζεται η προβολή της άσχημης συμπεριφοράς.

Μερικές από τις εκπομπές που προβάλλουν άσχημες συμπεριφορές.

”The Bachelor”( 2020-2021)

Το “The Bachelor” είναι ένα ριάλιτι show, όπου ένας άνδρας επιλέγει τη “σύντροφο της ζωής του” ανάμεσα σε 20-25 γυναίκες.

Οι παίκτριες συμμετέχουν σε ραντεβού και δραστηριότητες για να εντυπωσιάσουν τον
«εκλεκτό», ενώ κάθε εβδομάδα αποχωρούν όσες δεν περνούν στις δοκιμασίες που τους δίνονται.

Στο τέλος, ο Bachelor καλείται να επιλέξει μία από αυτές για να ξεκινήσουν μια σχέση και να τους δώσει το μονόπετρο.

Το show  συνδυάζει ρομαντισμό και δράμα, με στόχο την τηλεθέαση.
Συγκεκριμένα, μια παίκτρια σχολιάστηκε αρκετά, καθώς δεν είχε βασικές γνώσεις.

https://m.youtube.com/watch?v=bRPwUbT-q2k&pp=ygUPQmFjaGVsb3IgIGx1YmVu

“My style rocks”(2017-2024)

Το “My Style Rocks” είναι ένα ελληνικό reality μόδας.

Σε κάθε επεισόδιο συμμετέχουν γυναίκες που διαγωνίζονται δείχνοντας το προσωπικό τους στυλ μέσω καθημερινών εμφανίσεων και προκλήσεων.

Οι κριτές αξιολογούν την εμφάνιση, το style και την παρουσία τους με άριστα το 5.

Η διαγωνιζόμενη που συγκεντρώνει τους περισσότερους πόντους κερδίζει 2.500 ευρώ ανά εβδομάδα.

Το show συνδυάζει μόδα και δράμα, ενώ στόχος είναι να αναδειχθεί η γυναίκα με το καλύτερο style.

Εδώ μπορείς να παρακολουθήσεις στιγμιότυπα με διαξιφισμούς “επιπέδου”,από όλες τις σεζόν:

https://vm.tiktok.com/ZNewqFLDB/

”Greek Next Top Model” 2008-2023 (με επανεκκινήσεις)

Το ”Greek Next Top Model” είναι ένα ελληνικό reality μόδας και αναζητά το επόμενο “φαβορί” μοντέλο.

Σε μερικές σεζόν υπήρξαν συμμετοχές από άντρες,αλλά στις περισσότερες ήταν μόνο γυναίκες.

Διαγωνίζονται σε δοκιμασίες μόδας, φωτογραφίσεις και πασαρέλες, με σκοπό να κερδίσουν
ένα συμβόλαιο με πρακτορείο,για την επαγγελματική τους αποκατάσταση.

Έπειτα από το reality υπήρξαν και αρκετές δηλώσεις πρώην διαγωνιζομένων, στις οποίες ανέφεραν πως είχαν να αντιμετωπίσουν “προτωποριακές” προτάσεις.

Επιπλέον δέχτηκαν πολλές πιέσεις από ανθρώπους στο περιβάλλον του σόου,ώστε να βγει σωστά το reality.

Άσχημη συμπεριφορά ενός κριτή,που έγινε viral.

Ήταν η κριτική που άσκησε η κριτής κυρία Βίκυ Καγιά στην παίκτρια Έλενα Λυσάνδρου.

https://vm.tiktok.com/ZNewVv9oj/

Το κοινό βγήκε να την υπερασπιστεί στα social media ,καθώς και πρώην παίκτριες του reality.

Συγκεκριμένα,την υπερασπίστηκε η Γαρυφαλλιά Καλιφόρvη αναρτώντας στο TikTok αυτό το βίντεο:

https://vm.tiktok.com/ZNewq8efU/

«Ας πει κάποιος στη Καγιά να βγάλει άλλου τα κόμπλεξ της.»

*Ολα αυτά τα reality έχουν κοινά, τα οποία είναι:

● άσχημο λεξιλόγιο
● ανεπίτρεπτες συμπεριφορές

● bullying
● body-shaming

● προβολή αχρείαστων γεγονότων για αύξηση τηλεθέασης

● χαμηλό λεκτικό-κοινωνικό επίπεδο

● αμορφωσιά
● ψυχολογική πίεση*

Τα αισχρά μηνύματα που προβαλλει η trap μουσική.

Η Ελληνική trap έχει προκαλέσει αντιδράσεις για στίχους που περιλαμβάνουν βία, σεξισμό,ναρκωτικά και άλλες αμφιλεγόμενες θεματολογίες.

Βέβαια,τα επίσημα όργανα των φεμινιστικών κινημάτων……..απουσιάζουν!

Ορισμένα τραγούδια λόγω του περιεχομένου τους, αρκετοί κριτικοί τονίζουν την αρνητική
τους επίδραση στους νέους, ενώ οι υπερασπιστές της τραπ υποστηρίζουν ότι
αντικατοπτρίζουν τις κοινωνικές πραγματικότητες και τις εμπειρίες των νέων.

Οι αγώνες του φεμινισμού δεν πρέπει να ξεχνιούνται, καθώς επιτεύχθηκαν μετά από
μεγάλες προσπάθειες, προκειμένου η γυναίκα να αποκτήσει ίσα δικαιώματα με τον άντρα και να συμμετέχει ενεργά στα κοινά.

Όλα πρέπει να γίνονται με μέτρο, αλλά ο αγώνας αυτός πρέπει να είναι σεβαστός για όλους,
χωρίς κατάχρηση του, ώστε να μην χρησιμοποιείται για να υποβαθμίζονται οι γυναίκες μέσω εκπομπών ή άλλων μέσων.

Τα δύο φύλα είναι ίσα και αξίζουν ίση μεταχείριση.

Έρευνα/Reportage

Κωνσταντίνα Ξανθοπούλου.

Δημοσιογράφος.