Εθνική πινακοθήκη,η έκθεση που δίχασε.

“Δεν υπάρχει παρθενογένεση στην τέχνη.”

Γιώργος Σεφέρης
Έλληνας ποιητής [Νόμπελ 1963]  (1900-1971)

“Η σαγήνη του αλλόκοτου” και οι επισκέπτες.

Ξεκινώντας με τη φράση του Γιώργου Σεφέρη,καθίσταται σαφές,πως τα συγκεκριμένα δημιουργήματα-τα οποία βρήκαν πρόσφορο έδαφος στην Εθνική Πινακοθήκη-δ ε ν είναι τα πρώτα με τέτοιο ύφος,τα οποία εκτίθενται σε κάποιον δημόσιο χώρο,εντός η εκτός Ελλάδος.

Ως εκ’τούτου,ο χαρακτηρισμός  “πρωτοποριακός” που αποδίδεται στόν εν λόγω άνθρωπο που εξέθεσε τις ανησυχίες του,δ ε ν ισχύει,διότι ακολούθησε μια συντεταγμένη πορεία,που προφανώς υιοθέτησε απο κάποιους άλλους,πρίν απο αυτόν.

Να δούμε τώρα, που μπορούμε να συναντήσουμε την περίφημη ¨σαγήνη¨ , την οποία χρησιμοποιεί ο αυτοχαρακτηριζόμενος ως “αλλόκοτος” δημιουργός,μιάς και ο ίδιος ,έτσι “βάφτισε” τα έργα του,ως αλλόκοτα.

Εδώ θα χρησιμοποιήσω ένα απο τα αποφθέγματα του Albert Camus(Αλμπέρτ Καμύ),έτσι για να βοηθηθούμε στην αναζήτηση της “σαγήνης”.

“Μια ένοχη συνείδηση έχει ανάγκη να εξομολογηθεί. Ένα έργο τέχνης είναι μια εξομολόγηση.”

Αλμπέρ Καμύ
Γάλλος συγγραφέας [Νόμπελ 1957]  (1913-1960)

Αναζητώντας λοιπόν τη “σαγήνη” που θέλησε να διοχετεύσει ο εκθέτων,ανάμεσα απο σκελετούς , παραμορφωμένα πρόσωπα,σουβλερά δόντια,τσιγάρα και θυμωμένα πρόσωπα,οδηγήθηκα απευθείας στην επόμενη λέξη που θέλησε να προμοτάρει ο εκθέτων,την λέξη “αλλόκοτο”.Πραγματικά δεν σαγηνεύτηκα πουθενά,οπότε είπα να δοκιμάσω αν μπορώ να ανακαλύψω,π ο υ βρίσκεται το αλλόκοτο,εδώ σε αυτή την έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης.

Στόν ίδιο χώρο εκθέματα του Σούτσου,του Goya και μακροβιότερες αναγνωρισμένες και ποιοτικές  συλλογές οι οποίες εκτίθενται εκεί,βρίσκεται και η εν λόγω διχαστική έκθεση.Η αφίσα βέβαια στο site ,δεν είναι καθόλου αντιπροσωπευτική,για το τι θα δεί κάποιος αν και όταν την επισκεφθεί.

Εδώ,βλέπουμε την “καμουφλαρισμένη” παρουσίαση της εν λόγω έκθεσης,απο την Εθνική Πινακοθήκη.

ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Μην αναρωτάσθε,γιατί “καμουφλαρισμένη”.Δείτε απλά,ποιά ζωγραφιά επέλεξαν για να έχουν σαν αρχική εικόνα στην σελίδα που αναφέρεται στην έκθεση και αναρωτηθείτε γιατί δεν έβαλαν κάποια αυτές που εξόργισαν τον κόσμο.

Όλη η περιγραφή, εδώ: https://www.nationalgallery.gr/ektheseis/i-sagini-tou-allokotou-endiamesos-choros/

Εδώ,θα παραδεχθώ όμως,πως όντως η λέξη αλλόκοτο υφίσταται.Πραγματικά η μίξη,αναγνωρισμένων καλλιτεχνών,με παγκόσμια εμβέλεια με την “εξομολόγηση”όπως ανέφερε και ο Καμύ, ενός ανθρώπου που ασθμαίνει πνευματικά ,είναι όντως αλλόκοτη προτωτυπία.Αν ήτο ποίηση , θα έγραφα “τι θέλει να μας πεί ο ποιητής”?

Είναι ζωγραφική?Είναι γλυπτική?Είναι χαρακτική?Για να είναι τέχνη,θα πρέπει προφανώς να αφήνει καλλιτεχνικό αποτύπωμα και να σε αφήνει να σκεφθείς,χωρίς να δηλώνει απευθείας το τι πρεσβεύει ο δημιουργός.  Τι είναι πέρα απο μια εξομολόγηση αποτυπωμένη σε ειδικό χαρτί? Έτσι νιώθει ο άνθρωπος την πνευματικότητα,έτσι την απέδωσε.Γιατί τόση φασαρία? Στα Μ.Μ.Ε οι “μοντέρνοι¨φωνάζουν για κατάλυση Δημοκρατίας,για την απειλή του φασισμού και διάφορα ακόμη χαριτωμένα που τούς λένε απο το ακουστικό.

Προφανώς,θα έχουν ενα έκθεμα απο αυτά που υποστηρίζουν,στο σπίτι τους.Θα πήγαν να τα θαυμάσουν και έπειτα να αιτηθούν για την αγορά ενός η και περισσοτέρων εξ’αυτών.Η για μια νέα ,εφάμιλλη δημιουργία με συναφές θέμα,απο τον ίδιο άνθρωπο.Η όχι?

Φίλες και φίλοι,όταν σε βαφτίζουν παλιομοδίτη,αναχρονιστικό και μεσαιωνιστή,τότε γνωρίζεις απευθείας πως συνδιαλέγεσαι με ημιμαθείς.

“Είδα τον άγγελο μέσα στο μάρμαρο και το σμίλεψα μέχρι που τον απελευθέρωσα.”

Μιχαήλ Άγγελος
Ιταλός γλύπτης & ζωγράφος  (1475-1564)

Βέβαια,εδώ μιλάμε για το ακριβώς αντίθετο,είδε τα Ιερά πρόσωπα και προσπάθησε να τα εγκλωβίσει μέσα στην στενή φυλακή του “καλλιτεχνικού” του ιδεώδους.Απέτυχε βέβαια,ως είθισται να αποτυγχάνει,κάθε προσπάθεια απομυθοποίησης Ιερών προσώπων.Τώρα,για όλη αυτή την κίνηση του βουλευτού του κόμματος ΝΙΚΗ και για την κριτική που ασκήθηκε,κυρίως απο τα ΜΜΕ,ο κάθε πολίτης ας αναρωτηθεί βάσει του δικού του πνευματικού και πολιτιστικού του κριτηρίου,αν έπραξε ορθώς η όχι.

Καταδικαστέα η πράξη του η όχι,κρίνεται απο το νομικό σύστημα της χώρας και δή -αμερόπλητα-απο τον κόσμο,ο οποίος μάλλον δεν συντάσσεται με την “καταδίκη”.

Όπως κα να είναι η κατάσταση,όπως και να το μεταφράζει ο καθένας,η ουσία είναι μία και δεν μπορεί να κρυφτεί.Αποκαλύπτεται μέσω άλλης οδού και άλλων ερεθισμάτων,όπως αυτή  η έκθεση που ακόμη “τρέχει” με τα ίδια εκθέματα στην Εθνική Πινακοθήκη.

Το αρμόδιο υπουργείο,προφανώς ενέκρινε την αυτή έκθεση,αναλογιζόμενο ίσως πως μια τέτοια κίνηση,εγείρει μηχανισμούς προοδευτικής σκέψης και ματιάς των εκθεμάτων,αλλά σκεφτόμαστε πως δεν ζύγισε το κοινό περί Πίστεως αίσθημα.

Αυτό,το αφήνω στη σκέψη του καθενός.

Mε χαρά και Δημοκρατικότητα,φιλοξενούμε τις τοποθετήσεις δυό εξαίρετων φίλων και δημοσιογράφων,περί του αυτού θέματος και τούς ευχαριστούμε για την παρουσία τους στο άρθρο.

Αλφαβητικά:

Βίκτωρ Ισαάκ Ελιέζερ-Δημοσιογράφος,Γ.Γ ΚΙΣ www.kis.gr

Ανδρέας-Καραγιάννης-Δικηγόρος,Δημοσιογράφος-Ιδιοκτήτης www.ekklisiaonline.gr

B.I.ELIEZER

 

«Το 2015 φανατικοί Ισλαμιστές δολοφόνησαν 4 στελέχη του περιοδικού Charlie Hebdo γιατί με τη δημοσίευση ενός σκίτσου του Μωάμεθ προσβλήθηκε το θρησκευτικό τους συναίσθημα. Πιο πρόσφατα στην Ελλάδα κάποιοι βανδαλησαν το σπίτι γνωστού δημοσιογράφου επειδή θεώρησαν ότι τα σχόλια του έθιγαν τις ιδεολογικές τους καταβολές. Κάποιοι άλλοι βανδαλιζουν εβραϊκά νεκροταφεία γιατί τους ενοχλούν ακόμη και οι νεκροί Εβραίοι. Και πριν λίγες μέρες ένας βουλευτής τα έκανε λαμπογυαλο στην Εθνική Πινακοθήκη επειδή θεώρησε ότι κάποια εκθέματα πρόσβαλαν τη θρησκευτική του πίστη. Σκιτσα και εκθέματα μπορεί πράγματι να ευτελίζουν ιστορικά γεγονότα, να μετατρέπονται σε εργαλεία προπαγάνδας η ακόμη και να προσβάλλουν θρησκευτικά σύμβολα και να προκαλούν τον αποτροπιασμό εκατομμυρίων ανθρώπων.

Το αξιακό σύστημα που έχουμε υιοθετήσει ως κοινωνία, ως κράτος Δικαίου, προβλέπει καταρχήν την ανοχή στη διαφορετικότητα. Και αυτό μας διαχωρίζει από τον μεσαίωνα και τις συμπεριφορές φανατικών Ισλαμιστών. Όταν δηλαδή δεν μας αρέσει ένα περιοδικό, δεν το αγοράζουμε η στέλνουμε επιστολή διαμαρτυρίας η απευθυνόμαστε στη δικαιοσύνη εάν το δημοσίευμα θεωρούμε ότι είναι υβριστικό η συκοφαντικό. Όταν δεν μας αρέσουν τα σχόλια ενός δημοσιογράφου στο ραδιόφωνο, αλλάζουμε σταθμό η προσπαθούμε να κάνουμε διάλογο.Οταν θεωρούμε ότι κάποια σκίτσα ευτελίζουν το Ολοκαύτωμα η κάποια έργα προσβάλλουν το θρησκευτικό συναίσθημα εκατομμυρίων Χριστιανών , η διαμαρτυρία δεν μπορεί να περιλαμβάνει άσκηση βίας. Όταν κάποιοι βεβηλώνουν  νεκροταφεία και μνημεία, η βανδαλίζουν την Εθνική Πινακοθήκη, θα πρέπει να συλλαμβάνονται και να οδηγούνται στη δικαιοσύνη.

Όταν η κοινωνία μένει απαθής απέναντι σε τέτοιου είδους φαινόμενα βίας, τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος ανατροπής του αξιακού κώδικα που διασφαλίζει την αρμονική συμβίωση ανθρώπων με διαφορετικό θρήσκευμα, με διαφορετική ιδεολογία, με διαφορετικές πολιτισμικές καταβολές».

 

 

Ανδρέας Καραγιάννης

“Αναφορικά με την έκθεση έργων τέχνης με τίτλο “Η σαγήνη του αλλόκοτου – Ενδιάμεσος χώρος”, που φιλοξενείται στην Εθνική Πινακοθήκη δηλώνω τα εξής:

Κάθε Ορθόδοξος Χριστιανός χαιρετίζει την καίρια παρέμβαση της Ιερας Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος για το ζήτημα της εκθέσεως η οποία αναφέρει:
“– Εξ αφορμής της εκθέσεως έργων ζωγραφικής με τίτλο «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου – Ενδιάμεσος Χώρος», η οποία φιλοξενείται στην Εθνική Πινακοθήκη, η ΔΙΣ εξέφρασε την λύπη της για το περιεχόμενο συγκεκριμένων έργων της εν λόγω εκθέσεως και αποφάσισε να ενεργήσει τα δέοντα προς την Ελληνική Κυβέρνηση.” Και τονίζουμε:

Η Ελευθερία της Τέχνης και της Έκφρασης είναι αυτονόητα δικαιώματα και κατακτήσεις του κάθε καλλιτέχνη. Δυστυχώς όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση παρατηρούμε μια σκόπιμη, με δόλο και σχεδίαση αλλοίωση των συμβόλων λατρείας της Ορθόδοξου Πίστεως. Είναι φανερό ότι οι καλλιτέχνες επιχειρούν να γελοιοποιήσουν Ιερά Πρόσωπα για την μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων όπως είναι το πρόσωπο της Υπεραγιας Θεοτόκου , πρόσωπα των Αγίων μας.

Ο σεβασμός στα δικαιώματα του συνανθρώπου μας είναι βασικό κεκτημένο της δημοκρατίας. Όταν λοιδορούμε τα σύμβολα μιας Πίστεως η οποία για τους καλλιτέχνες μπορεί να μην σημαίνει τίποτα όμως για άλλους σημαίνει το παν, αυτομάτως δείχνουμε περιφρόνηση στους δημοκρατικούς θεσμούς , στην ανεξιθρησκεία και στοχοποιούμε μια κοινωνική ομάδα δράση η οποία αντιβαίνει και στις διατάξεις του υφιστάμενου αντιρατσιστικού νόμου .

Είναι προφανές ότι πράξεις αυτοδικίας η κομματικής εργαλειοποίησης της Πίστεως είναι καταδικαστέες. Η Δημοκρατία έχει θεσμικά “όπλα”, δια των οποίων δύναται κανεις να αποκαταστήσει μια αδικία , να διορθώσει ένα λάθος .

Περιμένουμε από την διεύθυνση της Εθνικής Πινακοθήκης να αφουγκραστεί τον κόσμο και να πράξει το αυτονόητο. Δεν νοείται η υβριστική αποτύπωση Ιερών Συμβόλων να περιβάλλονται από τον θεσμικό μανδύα της Εθνικής Πινακοθήκης και κατ επέκταση του Υπουργείου Πολιτισμού .

Με μπροστάρη την Εκκλησία μας, με αγάπη και διάλογο είμαι πεπεισμένος ότι το ζήτημα θα επιλυθεί .

Οι Έλληνες διανύουμε εποχές δύσκολες με τρομακτικές αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο . Ας αποφύγουμε όσο μπορούμε τον διχασμό .

Είμαστε καλύτεροι και μπορούμε πολλά.”

Και εδώ θα ήθελα να σκεφθούμε όλοι,ποιοί είναι οι αναχρονιστές.

Αυτοί που σέβονται Τα όσια και Τα Ιερά η εκείνοι που μας γυρνούν στα μέσα του 8ου αιώνος,με τις Εικονομαχίες?

Βλέπουμε και κρίνουμε.

 

Έρευνα /Reportage

Γρηγόρης Σ. Γαλάνης